GTÜ’de uydu görüntülerini kullanarak su kalitesini ölçen makine öğrenimi modeli geliştirildi. Su kaynağından örnek alınmadan düzenli şekilde suyun kalitesi gözlenebilen teknoloji Türkiye’de ilk olma özelliği taşıyor.

Türkiye’nin teknolojik değişim ve dönüşümünde ilklere imza atan Gebze Teknik Üniversitesi (GTÜ) tarafından bilişim tabanlı bir proje daha başarı ile hayata geçirildi. Yürütücülüğünü GTÜ Bilişim Teknolojileri Enstitüsü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erchan APTOULA’nın yaptığı projede Samsun Üniversitesi Havacılık ve Uzay Bilimleri Fakültesi Meteoroloji Mühendisliği Bölümü Dr. Öğr. Üyesi Sema Arıman ise projenin araştırmacılığını üslendi. TÜBİTAK 1001 projesi kapsamında, Kızılırmak Deltası'nda yer alan Balık Gölü’nün su kalitesini ölçen makine öğrenimi modeli düzenli şekilde uydu görüntülerinin kullanıp 5 günde bir güncel su kirliliği haritaları oluşturuyor.

ZAMAN VE MALİYETTEN TASARRUF

Konu ile ilgili açıklama yapan GTÜ Bilişim Teknolojileri Enstitüsü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erchan APTOULA, “Olağan şartlarda, çevre mühendisleri göllere gidip örnek toplayıp laboratuvarda analiz ediyorlar. Bu hem zaman alıyor, hem maliyetli, hem de sadece birkaç noktadaki su kalitesi hakkında bilgi veriyor. Kaldı ki birçok göl öyle kolay da ziyaret edilemiyor. Bizim yaklaşımımız ile tüm gölün, 5 günde bir su kalitesi haritası üretiliyor. Ne göle gitmeye gerek var, ne laboratuvarda analiz yapmaya. Sentinel-2 uydusunun 5 günde bir çektiği görüntüleri alınıyor, geliştirdiğimiz makine öğrenimi modeli, 6 farklı kirlilik parametresine göre regresyon gerçekleştirip gölün kirlilik haritalarını yüksek isabet ile üretiyor. Balık Gölü bu açıdan özellikle önemli, 1998'den beri RAMSAR alanı (yani uluslararası öneme sahip sulak alan), ve ülkemizdeki kuş türlerinin %74'üne ev sahipliği yapıyor. Yürütücüsü olduğum bu projenin araştırmacısı da Samsun Üniversitesi'nden Dr. Öğr. Üyesi Sema Arıman. Modeli GTÜ olarak biz geliştirdik, 2017-2019 arasında gölden örnek toplama ve analiz etme görevini Sema Hoca ve ekibi gerçekleştirdi.” dedi. Çevre kirliliği ve çevre koşullarının en kolay şekilde bilinip kontrol edileceği bu modelin çıktıları https://sites.google.com/view/waterqualitymap/ adresinden incelenebiliyor.